Τι είναι η διαχείριση της ηλικίας;
Η διαχείριση της ηλικίας αναφέρεται στις διάφορες διαστάσεις που λαμβάνει η διαχείριση των ανθρώπινων πόρων στο εσωτερικό επιχειρήσεων και οργανισμών που δίνουν σαφή έμφαση στη γήρανση του εργατικού δυναμικού καθώς επίσης, γενικότερα, στη συνολική διαχείριση της γήρανσης του εργατικού δυναμικού μέσω των δημόσιων πολιτικών ή των συλλογικών διαπραγματεύσεων. (Πηγή)
Στις βασικές αρχές της διαχείρισης της ηλικίας περιλαμβάνονται οι εξής:
- έμφαση στην πρόληψη και όχι στην εκ των υστέρων επίλυση των προβλημάτων,
- εστίαση σε όλη την επαγγελματική ζωή και όλες τις ηλικιακές ομάδες, όχι μόνο στους μεγάλης ηλικίας εργαζόμενους και
- μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει όλες τις πτυχές που συμβάλλουν στην αποτελεσματική διαχείριση της ηλικίας.
Οφέλη της διαχείρισης της ηλικίας
Η ενεργητική διαχείριση του εργατικού δυναμικού που χαρακτηρίζεται από ηλικιακή ποικιλομορφία είναι επωφελής τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς. Τα οφέλη της διαχείρισης της ηλικίας για τους εργαζόμενους περιλαμβάνουν τα εξής:
- καλύτερη παρακίνηση,
- μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εργασία,
- βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής,
- αυξημένη απόδοση όλων των ηλικιακών ομάδων και
- διατήρηση της ικανότητας για εργασία και της απασχολησιμότητας καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής σταδιοδρομίας.
Τα οφέλη και οι ευκαιρίες που προσφέρει η διαχείριση της ηλικίας στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς είναι τα εξής:
- εξασφάλιση προσφοράς εργασίας και πρόβλεψη των ελλείψεων δεξιοτήτων/προσόντων,
- αποφυγή της υψηλού κόστους απώλειας δεξιοτήτων και εμπειριών,
- μείωση της εναλλαγής προσωπικού και του κόστους προσλήψεων,
- θετική διαχείριση της διαδοχής κατά τη συνταξιοδότηση και
- πλήρης αξιοποίηση των δυνατών σημείων και των δεξιοτήτων των διαφόρων ηλικιακών ομάδων, καθώς και των υφιστάμενων δικτύων, της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας των μεγάλης ηλικίας εργαζομένων.
Βασικά στοιχεία της διαχείρισης της ηλικίας
Η εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζει τα διάφορα βασικά στοιχεία της διαχείρισης της ηλικίας. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε σύντομες περιγραφές για κάθε ένα από τα στοιχεία αυτά, καθώς και συνδέσμους για περαιτέρω πληροφορίες.
- Προσλήψεις: Οι διαδικασίες πρόσληψης που επικεντρώνονται στις δεξιότητες και την εμπειρία, την αποφυγή των διακρίσεων λόγω ηλικίας και την προαγωγή της ηλικιακής ποικιλομορφίας του εργατικού δυναμικού αποφέρουν πολλά οφέλη στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς. Διαβάστε περισσότερα (ενότητα Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
- Μεταφορά γνώσεων, επιμόρφωση και δια βίου μάθηση: Οι εργαζόμενοι όλων των ηλικιών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στην επιμόρφωση και θα πρέπει να είναι σε θέση να ανανεώνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο πλαίσιο της αλλαγής των εργασιακών πρακτικών και της εισαγωγής νέων τεχνολογιών. Διαβάστε περισσότερα (ενότητα Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
- Εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας: Η εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο του συνόλου του εργασιακού βίου, εξασφαλίζοντας έναν συγκερασμό μεταξύ της εργασίας και των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του εργαζόμενου. Διαβάστε περισσότερα (ενότητα Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
- Πρακτικές ευέλικτων ωραρίων εργασίας: Οι πρακτικές ευέλικτων ωραρίων εργασίας λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες των διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και συμβάλλουν στη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής. Διαβάστε περισσότερα (Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
-
Η προαγωγή της υγείας στους χώρους εργασίας είναι η συνδυασμένη προσπάθεια των εργοδοτών, των εργαζομένων και της κοινωνίας να βελτιώσουν την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων στο εργασιακό τους περιβάλλον. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί συνδυάζοντας (1) τη βελτίωση της οργάνωσης της εργασίας και του εργασιακού περιβάλλοντος, (2) την προαγωγή της ενεργής συμμετοχής και (3) την ενθάρρυνση της προσωπικής εξέλιξης. (Πηγή)
: >IΒελτίωση της οργάνωσης της εργασίας και του περιβάλλοντος εργασίας, αύξηση της συμμετοχής των εργαζομένων (ν. 3850/2010, άρθρο 46) και ενθάρρυνση των προσωπικών δεξιοτήτων και της επαγγελματικής εξέλιξης. Διάβασε περισσότερα (επόμενο θέμα). - Διαχείριση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας: Διασφάλιση της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία για τους εργαζόμενους όλων των ηλικιών, μέσω της διενέργειας ευαίσθητων ως προς την ηλικία εκτιμήσεων κινδύνου και της προσαρμογής του εργασιακού περιβάλλοντος στον εργαζόμενο. Διάβασε περισσότερα (επόμενη ενότητα).
- Εναλλαγή στην εργασία και ανακατανομή προσωπικού: Τεχνικές σχεδιασμού θέσεων εργασίας στις οποίες οι εργαζόμενοι μετακινούνται μεταξύ δύο ή περισσοτέρων θέσεων εργασίας με προγραμματισμένο τρόπο σε τακτά χρονικά διαστήματα. Διαβάστε περισσότερα (ενότητα Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
- Έξοδος από την απασχόληση και μετάβαση προς τη συνταξιοδότηση: Υποστήριξη των μεγάλης ηλικίας εργαζομένων στον σχεδιασμό της συνταξιοδότησης. Διαβάστε περισσότερα (ενότητα Υπεύθυνος ανθρώπινων πόρων, HR).
Κατανόηση της ηλικιακής διάρθρωσης του εργατικού δυναμικού
Οι επιχειρήσεις ή οι οργανισμοί μπορούν να παρακολουθούν την ηλικιακή διάρθρωση του προσωπικού τους διεξάγοντας αναλύσεις της ηλικιακής σύνθεσης του εργατικού δυναμικού ή των ηλικιακών χαρακτηριστικών. Ο σκοπός της ανάλυσης της ηλικιακής διάρθρωσης είναι να περιγράψει την τρέχουσα ηλικιακή σύνθεση του προσωπικού ως βάση για την εφαρμογή των μελλοντικών μέτρων της πολιτικής ανθρώπινων πόρων. Τα μέτρα αποσκοπούν να εξασφαλίσουν μια καλά ισορροπημένη ηλικιακή διάρθρωση και να διατηρήσουν την ικανότητα για εργασία και την απασχολησιμότητα των εργαζομένων από όλες τις ηλικιακές ομάδες σε μακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης ή του οργανισμού.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με την εργασία και τις απαιτήσεις της, καθώς και σε σχέση με τις πολιτικές της επιχείρησης ή του οργανισμού για το ανθρώπινο δυναμικό και για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία. Η ανάλυση της ηλικιακής διάρθρωσης βοηθά στον προγραμματισμό των προσλήψεων ή της διαδοχής και στη μεταφορά γνώσεων.
Η αξιολόγηση της επάρκειας των υφιστάμενων προσόντων αποτελεί ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εντοπισμό τυχόν κενών στις δεξιότητες και τις ικανότητες των εργαζομένων για τη διαχείριση της απόδοσης ή την επαγγελματική εξέλιξη και παρέχει μια βάση για τον προγραμματισμό των δραστηριοτήτων επιμόρφωσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων.
Η σημασία της συνεργασίας
Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διαχείριση της ηλικίας προϋποθέτει συνεργασία μεταξύ των διαφόρων εμπλεκομένων, όπως είναι οι υπηρεσίες υγείας στην εργασία, οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους (ν. 3850/2010, άρθρο 3), καθώς και η διοίκηση. Ειδικότερα, η συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών για την ΕΑΥ και το ανθρώπινο δυναμικό αντίστοιχα είναι σημαντική, καθώς οι πολιτικές για το ανθρώπινο δυναμικό που σχετίζονται με την ισορροπία μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής, τον χρόνο εργασίας και την εξέλιξη της επαγγελματικής σταδιοδρομίας έχουν αντίκτυπο στην ασφάλεια και την υγεία στην εργασία ιδίως στο ψυχοκοινωνικό εργασιακό περιβάλλον.
Διαβάστε περισσότερα (ενότητα επαγγελματίας ΕΑΥ) σχετικά με τη διαχείριση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας ως μέρος της διαχείρισης της ηλικίας.