Γλωσσάρι

Τα προγράμματα αναγωγής του εργάσιμου χρόνου ή των εργάσιμων ωρών σε ετήσια βάση επιτρέπουν τον υπολογισμό και τον προγραμματισμό του χρόνου εργασίας (και της αμοιβής) των εργαζομένων σε ορίζοντα ενός έτους. Πρόκειται για ένα μέσο επίτευξης ευελιξίας όσον αφορά τον χρόνο εργασίας. (Πηγή)

Με την ανάλυση των ηλικιακών προφίλ (δηλαδή, η ανάλυση της ηλικιακής διάρθρωσης) αναλύεται η ηλικιακή διάρθρωση ενός οργανισμού στο παρόν και στο μέλλον. Τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με την εργασία και τις απαιτήσεις της, καθώς και την πολιτική ανθρώπινου δυναμικού και τον προγραμματισμό του οργανισμού. (Πηγή)

Ένας εργαζόμενος με αναπηρία είναι ένας εργαζόμενος με σωματικές ή ψυχικές διαταραχές που μπορεί να παρεμποδίσουν την απόδοσή του στην εργασία. Οι εργαζόμενοι με αναπηρία περιλαμβάνουν άτομα με χρόνιες, μακρόχρονες ή προοδευτικές παθήσεις. (Πηγή)

Ως απασχολησιμότητα μπορεί να οριστεί «η ικανότητα απασχόλησης» ή ο «συνδυασμός παραγόντων που επιτρέπει την πρόσβαση στην εργασία, τη διατήρησή της και την επαγγελματική εξέλιξη».

Βιώσιμη εργασία κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου σημαίνει ότι οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας είναι τέτοιες που να υποστηρίζουν τους ανθρώπους να είναι και να παραμείνουν ενεργοί για παρατεταμένο χρονικό διάστημα στον εργασιακό βίο τους. Αυτές οι συνθήκες επιτρέπουν μια ευθυγράμμιση μεταξύ της εργασίας και των χαρακτηριστικών ή περιστάσεων του ατόμου σε όλες τις αλλαγές της ζωής του και πρέπει να αναπτυχθούν μέσω πολιτικών και πρακτικών στον χώρο εργασίας και εκτός αυτού. (Πηγή)

Η δια βίου μάθηση αφορά όλες τις μαθησιακές δραστηριότητες στη ζωή ενός ατόμου, οι οποίες έχουν ως στόχο τη βελτίωση των δεξιοτήτων, των γνώσεων και των ικανοτήτων του. Είναι μια ευρεία έννοια που περιλαμβάνει την εκπαίδευση ενός ατόμου που είναι ευέλικτη, διαφοροποιημένη και παρέχεται σε διαφορετικούς χρόνους και τόπους σε όλη τη ζωή του. Η δια βίου μάθηση περιλαμβάνει όλο το φάσμα της τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης. (Πηγή)

Η ηλικία που χωρίζει έναν πληθυσμό σε δύο αριθμητικά ίσες ομάδες: η μία περιλαμβάνει τα άτομα μικρότερης ηλικίας και η άλλη τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. (Πηγή)

Η διαχείριση της ηλικίας αναφέρεται στις διάφορες διαστάσεις που μπορεί να έχει η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στο εσωτερικό των οργανισμών με σαφή έμφαση στη γήρανση και, επίσης, γενικότερα, στη συνολική διαχείριση της γήρανσης του εργατικού δυναμικού μέσω της δημόσιας πολιτικής ή των συλλογικών διαπραγματεύσεων. (Πηγή)

Οι βασικές αρχές της διαχείρισης της ηλικίας περιλαμβάνουν τα εξής:  

• έμφαση στην πρόληψη και όχι στην εκ των υστέρων επίλυση των προβλημάτων·
• εστίαση σε όλη την επαγγελματική ζωή και όλες τις ηλικιακές ομάδες, όχι μόνο τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας· και
• μια ολιστική προσέγγιση που θα περιλαμβάνει όλες τις διαστάσεις και θα συμβάλλει στην αποτελεσματική διαχείριση της ηλικίας. 

(Πηγή)

Η εκτίμηση κινδύνου είναι ένα βήμα της διαδικασίας διαχείρισης κινδύνων στον τομέα της ΕΑΥ που επιτρέπει τον εντοπισμό των πιθανών κινδύνων στους οποίους μπορεί να είναι εκτεθειμένοι οι εργαζόμενοι και τον προσδιορισμό των προστατευτικών και προληπτικών μέτρων που είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν. Είναι μια δυναμική διαδικασία που επιτρέπει στους οργανισμούς να εφαρμόζουν μια προληπτική πολιτική για τη διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων. (Πηγή)

Επαγγελματικός κίνδυνος είναι μια πηγή, ή κατάσταση ή πράξη με πιθανότητα πρόκλησης βλάβης, όπως τραυματισμό ή ασθένεια ή συνδυασμό και των δύο. (Πηγή)

Η επιστροφή στην εργασία είναι μια έννοια που περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της επανένταξης στον χώρο εργασίας των ατόμων των οποίων η ικανότητα ή δυνατότητα εργασίας έχει μειωθεί λόγω αναπηρίας, ασθένειας ή γήρανσης. (Πηγή)

Η ευέλικτη εργασία επιτρέπει την κάλυψη των αναγκών τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο του οργανισμού μέσα από αλλαγές στον χρόνο (πότε), τη θέση (πού) και τον τρόπο (πώς) με τον οποίο εργάζεται ένας εργαζόμενος. (Πηγή)

Ευέλικτη συνταξιοδότηση σημαίνει να έχουν οι εργαζόμενοι περισσότερες επιλογές στην απόφαση για τη συνταξιοδότησή τους. Αυτό μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, με την τροποποίηση των κινήτρων που τους παρέχονται για να συνταξιοδοτηθούν αργότερα, ή δίνοντάς τους τη δυνατότητα να λάβουν ένα μέρος των συνταξιοδοτικών παροχών τους, ενώ συνεχίζουν να εργάζονται με μειωμένο ωράριο. (Πηγή)

Η ικανότητα για εργασία μπορεί να περιγραφεί ως η ισορροπία μεταξύ των δυνατοτήτων του ατόμου από τη μια και από την άλλη παραγόντων που σχετίζονται με την εργασία. Η ικανότητα για εργασία επηρεάζεται επίσης από το περιβάλλον εκτός του εργασιακού χώρου. Οι δυνατότητες ενός ατόμου περιλαμβάνουν τα εξής στοιχεία: (1) υγεία και λειτουργικές ικανότητες, (2) ικανότητες και δεξιότητες, (3) αξίες, στάσεις και κίνητρα. Οι παράγοντες που σχετίζονται με την εργασία περιλαμβάνουν το περιεχόμενο της εργασίας, το περιβάλλον εργασίας, την οργάνωση της εργασίας και την ηγεσία. (Πηγή)

Πρόκειται για μια σχέση εργασίας στην οποία ένας εργοδότης προσλαμβάνει δύο (ή περισσότερους) εργαζόμενους για να καλύψουν μία θέση πλήρους απασχόλησης. Πρόκειται για μια μορφή εργασίας μερικής απασχόλησης που εξασφαλίζει τη μόνιμη στελέχωση της από κοινού καταλαμβανόμενης θέσης. (Πηγή)

ΜΑΠ, δηλαδή μέσα ατομικής προστασίας, είναι οποιαδήποτε είδη εξοπλισμού που έχουν σχεδιαστεί για να τα φοράει ή να τα κρατάει ο εργαζόμενος (είδη ένδυσης, κράνη, γυαλιά) για να τον προστατεύουν από έναν ή περισσότερους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία του στον χώρο εργασίας, καθώς και κάθε προσθήκη ή εξάρτημα που αποσκοπεί στην επίτευξη του σκοπού αυτού. Οι κίνδυνοι που καλύπτει ο προστατευτικός εξοπλισμός είναι, μεταξύ άλλων, σωματικοί κίνδυνοι, ηλεκτρικοί κίνδυνοι, κίνδυνοι από θερμότητα, κίνδυνοι χημικών, βιολογικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι από αερομεταφερόμενα σωματίδια. Τα ΜΑΠ πρέπει να χρησιμοποιούνται εφόσον οι κίνδυνοι δεν μπορούν να αποφευχθούν ή να μειωθούν επαρκώς με τεχνικά μέσα συλλογικής προστασίας ή διαδικασίες οργάνωσης της εργασίας. (Πηγή)

ΜΑΠ, δηλαδή μέσα ατομικής προστασίας, είναι οποιαδήποτε είδη εξοπλισμού που έχουν σχεδιαστεί για να τα φοράει ή να τα κρατάει ο εργαζόμενος (είδη ένδυσης, κράνη, γυαλιά) για να τον προστατεύουν από έναν ή περισσότερους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία του στον χώρο εργασίας, καθώς και κάθε προσθήκη ή εξάρτημα που αποσκοπεί στην επίτευξη του σκοπού αυτού. Οι κίνδυνοι που καλύπτει ο προστατευτικός εξοπλισμός είναι, μεταξύ άλλων, σωματικοί κίνδυνοι, ηλεκτρικοί κίνδυνοι, κίνδυνοι από θερμότητα, κίνδυνοι χημικών, βιολογικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι από αερομεταφερόμενα σωματίδια. Τα ΜΑΠ πρέπει να χρησιμοποιούνται εφόσον οι κίνδυνοι δεν μπορούν να αποφευχθούν ή να μειωθούν επαρκώς με τεχνικά μέσα συλλογικής προστασίας ή διαδικασίες οργάνωσης της εργασίας. (Πηγή)

Οι μυοσκελετικές παθήσεις (ΜΣΠ) που σχετίζονται με την εργασία αναφέρονται σε προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τους μύες, τους τένοντες, τους συνδέσμους, τους χόνδρους, το αγγειακό σύστημα, τα νεύρα ή άλλους μαλακούς ιστούς και τις αρθρώσεις του μυοσκελετικού συστήματος. Οι ΜΣΠ που σχετίζονται με την εργασία αφορούν επαναλαμβανόμενες και επίπονες κινήσεις. Αυτά τα προβλήματα υγείας κυμαίνονται από δυσφορία, μικρούς ή μεγάλους πόνους έως πιο σοβαρές ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη αναπηρία. (Πηγή)

Η προαγωγή της υγείας στον χώρο εργασίας είναι η συνδυασμένη προσπάθεια των εργοδοτών, των εργαζομένων και της κοινωνίας να βελτιώσουν την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων στην εργασία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί συνδυάζοντας (1) τη βελτίωση της οργάνωσης της εργασίας και του εργασιακού περιβάλλοντος, (2) την προώθηση της ενεργού συμμετοχής και (3) την ενθάρρυνση της προσωπικής εξέλιξης. (Πηγή)

Οι άνθρωποι βιώνουν στρες στην εργασία, όταν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων της δουλειάς τους και των σωματικών και ψυχικών πόρων που έχουν στη διάθεσή τους για να αντιμετωπίσουν αυτές τις απαιτήσεις. (Πηγή)

Οι περισσότερες χρόνιες παθήσεις στην Ευρώπη είναι οι μη μεταδοτικές παθήσεις, οι οποίες είναι μη μολυσματικές και μη μεταδοτικές μεταξύ των ανθρώπων. Είναι χρόνιες και έχουν γενικά βραδεία εξέλιξη. Οι τέσσερις κύριοι τύποι μη μεταδοτικών παθήσεων είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις (π.χ. καρδιακές προσβολές), οι καρκίνοι, οι χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις (π.χ. άσθμα) και ο διαβήτης. (Πηγή)

Η ψυχική υγεία είναι μια κατάσταση ευημερίας στην οποία το κάθε άτομο μπορεί να αντιληφθεί τις δικές του/της ικανότητες, μπορεί να αντιμετωπίσει τις φυσιολογικές στρεσογόνες καταστάσεις της ζωής, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και είναι σε θέση να συνεισφέρει στην κοινότητά του. (Πηγή)

Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι μπορούν να οριστούν ως οι πτυχές του σχεδιασμού, της οργάνωσης και της διαχείρισης της εργασίας, καθώς και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών πλαισίων της, που μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογική, κοινωνική ή σωματική βλάβη. Θέματα όπως το εργασιακό στρες, η βία στον χώρο εργασίας και η παρενόχληση συνδέονται με ψυχοκοινωνικούς κινδύνους. (Πηγή)