Kont taf...?
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/for_every_year_of_education_0.jpg?itok=3CsztDAZ)
Għal kull sena addizzjonali ta' edukazzjoni, ir-riskju ta' demenzja jonqos bi 11%.
Brayne, Ince, Keage, McKeith, Matthews, Polvikoski & Sulvaka (2010) - Education, the brain and dementia: neuroprotection or compensation? (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/pablo_casals_0.jpg?itok=i1_8n30-)
Pablo Casals, li huwa magħruf bħala l-akbar ċellista fid-dinja, ipprattika dan l-istrument għal erba' jew ħames sigħat kuljum anke meta kellu 90 sena. Meta ġie mistoqsi għaliex kien għadu jipprattika anke f'dik l-età, huwa wieġeb, "Għaliex naħseb li qed nagħmel xi progress."
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/katsusuke_yanagisawa_0.jpg?itok=3Vc_GTLz)
Fl-età ta' 71 sena, Katsusuke Yanagisawa, għalliem Ġappuniż irtirat, sar l-aktar persuna anzjana li telgħet il-Muntanja Everest.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/the_oldest_working_general_practitioner_0.jpg?itok=1b7eBK4F)
L-aktar tabib anzjan li kienu għadu jaħdem kellu 100 sena. Dr Kauromal M. Chandiramani (l-Indja, imwieled fid-9 ta' Mejju 1899) ipprattika bħala tabib f'Bombay għal 75 sena.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/ray_kroc_0.jpg?itok=lRmoybaA)
Fl-età ta' 52 sena, minkejja l-battalji kontra d-dijabete u l-artrite, Ray Kroc ħadem biex jibni d-ditta McDonald's. Kroc baqa' involut fl-attivitajiet ta' McDonald's sal-mewt tiegħu fl-1984 fl-età ta' 82 sena.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/the_famous_poet_0.jpg?itok=ANKqM18K)
Il-magħruf poeta u kittieb Goethe ħadem tul għomru kollu. Spiċċa l-ktieb famuż tiegħu Faust fl-età ta' 82 sena, l-istess età meta miet.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/the_oldest_person_in_the_world_0.jpg?itok=V1hez_7I)
L-aktar persuna anzjana fid-dinja li rċeviet dottorat hija mara Ġermaniża ta' mija u sentejn.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/stanislaw_kowalski_0.jpg?itok=gd3pwvJW)
Stanislaw Kowalski huwa l-aktar atleta anzjan (104 snin) li ġera tellieqa tal-100 m. Ġera 100 m fi 32.79 sekonda fl-2014 f'kompetizzjoni fil-Polonja.
Glanfield (2014) - Runner, 104, sets a new European centenarian record after running 100m I a speedy 32.79 seconds and claims the secret to his fitness is ‘doing everything I want’. (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/barbara_hillary_0.jpg?itok=0leywAOL)
Fl-età ta' 75 sena, Barbara Hillary mara li rnexxielha tegħleb il-marda tal-kanċer, saret waħda mill-aktar persuni anzjani, u l-ewwel mara Afro-Amerikana, li waslet fil-Pol tat-Tramuntana.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/norman_lloyd_0.jpg?itok=NJwS8cb9)
Norman Lloyd huwa attur tal-films ta' Hollywood li għandu 100 sena u l-aktar film riċenti tiegħu ħareġ fl-2015. Ilu jaħdem fl-industrija tal-films għal aktar minn 80 sena.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/sitting_0.jpg?itok=RFBhmOxQ)
Meta toqgħod bilqiegħda għal ħames sigħat jew aktar kuljum jista' jkun ħażin għal saħħtek daqs li kieku tpejjep pakkett sigaretti kuljum.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/every_minute_0.jpg?itok=9VsQ1nUN)
Kull minuta, żewġ persuni fid-dinja jiċċelebraw għeluq is-60 sena tagħhom.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/switzerland_ranks_0.jpg?itok=3WsRi5w4)
L-Iżvizzera qiegħda fl-ewwel pożizzjoni fil-Global AgeWatch Index. Dan ikejjel ill-livell soċjali u ekonomiku tal-anzjani. Warajha hemm in-Norveġja, l-Iżvezja, il-Ġermanja u l-Kanada.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/arthur_rubinstein_0.jpg?itok=Js4__M9a)
Fl-età ta' 89 sena, Arthur Rubinstein għamel wieħed mill-akbar kunċerti tiegħu f'Carnegie Hall.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/in_lisbon_0.jpg?itok=iIlqUsOI)
F'Lisbona (il-Portugall), jiġu organizzati workshops tal-graffiti għal ċittadini anzjani li għandhom 65 sena jew aktar.
Electronic Platform for Adult Learning in Europe (2015) - Meet the graffiti grannies taking over Lisbon. (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/fauja_singh_0.jpg?itok=_1Z0uALQ)
Fauja Singh huwa l-aktar atleta anzjan tal-maratoni, u ġera l-aħħar maratona tiegħu fl-età ta' 101 sena. L-aktar atleta anzjana femminili tal-maratoni għandha 92 sena u spiċċat il-maratona l-aktar riċenti tagħha f'Ġunju 2015.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/young_0.jpg?itok=C9GggEDq)
Hija aktar probabbli li ħaddiema aktar żgħażagħ jkollhom inċident, iżda ħaddiema aktar anzjani jista' jkollhom korrimenti serji u inċidenti fatali.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/there_are_currently_four_0.jpg?itok=9QkfXLg9)
Bħalissa hemm erba' persuni fl-età tax-xogħol fl-UE għal kull persuna li għandha aktar minn 65 sena. Sal-2060, se jkun hemm biss tnejn.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/in_2080_0.jpg?itok=Y4Sscz26)
Sal-2080, 12.3% tal-popolazzjoni totali tal-UE se jkollha 80 sena u aktar, meta mqabbla mal-5.1% fl-2014.
Eurostat (2015) - Population structure by major age groups, EU28, 2014-80 (% of total population). (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/italy_has_0.jpg?itok=58LCqGX0)
L-Italja għanda l-akbar proporzjoni ta' persuni li għandhom aktar minn 65 sena fl-Ewropa (21.4% fl-2014), segwita mill-Ġermanja (20.8%), u l-Greċja (20.5%). Barra minn hekk, l-Italja hija l-pajjiż fejn l-anzjanita’ qed tizdied l-aktar malajr fl-UE.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/michelangelo_0.jpg?itok=BEQ4Ikf9)
Fl-età ta' 88 sena, Michelangelo ħoloq il-pjanti arkitetturali għall-Knisja ta' Santa Maria degli Angeli f'Ruma.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-12_0.jpg?itok=yGAq7Cbi)
Fl-Ewropa, it-tul ta’ ħajja mistenni mat-twelid bħalissa hija l-ogħla fi Spanja (83.2 sena), l-Italja (82.9 sena) u Ċipru (82.5 sena). F'Malta, in-nies jistgħu jistennew li jqattgħu l-akbar parti ta' ħajjithom f'saħħa tajba (72.7 sena għan-nisa u 71.6 sena għall-irġiel).
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-07_0.jpg?itok=GdZuv-UN)
Sal-2060, il-parti tal-popolazzjoni tal-UE li se tkun qed tikber bl-aktar pass mgħaġġel se jkun il-grupp tal-età ta' aktar minn 80 sena.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-06_0.jpg?itok=NUFkV4--)
Għalkemm xi wħud mill-varjazzjonijiet fis-saħħa ta' persuni aktar anzjani jirriflettu l-wirt ġenetiku tagħhom, ħafna minnhom huma dovuti għall-ambjenti fiżiċi u soċjali tagħhom, u l-influwenza li dawn l-ambjenti jkollhom fuq l-opportunitajiet u l-imġiba tas-saħħa tagħhom (dieta, attività fiżika, tipjip, konsum ta' alkoħol).
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-05_0.jpg?itok=_EtYhaS5)
L-avvanz bijoloġiku fl-età huwa assoċjat biss b'mod laxk man-numru ta’ snin li għandha persuna. Xi persuni ta' 80 sena għandhom kapaċitajiet fiżiċi u mentali simili għal bosta persuni ta' 20 sena.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-04_0.jpg?itok=DUS9KYMU)
Il-ħiliet konjittivi, bħall-intelliġenza, l-għarfien, il-lingwa u ħiliet għas-soluzzjoni ta' problemi komplessi x'aktarx li jiżdiedu sal-età ta' 60.
Health and Safety Laboratory (2011) - An update of the literature on age and employment. (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-03_0.jpg?itok=-oK4y_ql)
Madwar 60% tal-persuni li għandhom aktar minn 50 sena jħossuhom f'kundizzjoni fiżika tajba bħalma dejjem kienu.
Equality and Human Rights Commission (2010) - Working better. The over 50s, the new work generation. (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/img_did_you_know-01_0.jpg?itok=zMA0Ri3V)
Kważi 1 minn kull 5 ħaddiema li għandhom aktar minn 50 sena ma jemmnux li jistgħu jagħmlu l-istess xogħol meta jkollhom 60 sena.
European Working Conditions Survey (2010) - Q75: ‘Do you think you will be able to do your current job when you are 60 years old? (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/themain_0.jpg?itok=3z8ky_-F)
L-aktar affarijiet diffiċli li jridu jaffaċċjaw il-ħaddiema li għandhom aktar minn 55 sena fl-Ewropa huma l-esklużjoni minn taħriġ, sterjotipar negattiv fost il-kollegi aktar żgħażagħ, u nuqqas ta' opportunitajiet għal irtirar gradwali.
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/over_0.jpg?itok=2fkCM0Dv)
Matul il-50 sena li ġejjin, il-popolazzjoni Ewropea fl-età tax-xogħol hija mistennija li tonqos bi kważi 42 miljun (li hija ekwivalenti għal kważi l-popolazzjoni sħiħa ta' Spanja).
European Commission (2014) - Population ageing in Europe: facts, implications and policies. (URL)
![](/all-ages/sites/allages/files/styles/large/public/ageing_0.jpg?itok=-lWwQuPS)
FL-2014, l-ogħla rati ta' impjieg ta' persuni fl-età bejn 55 u 64 sena fl-UE jinstabu fl-Iżvezja (74.0%), segwita mill-Ġermanja (65.5%) u l-Estonja (64.0%).
Eurostat (2015) - Employment rate of people ages 20 to 64 in the EU up to 69.2% in 2014. (URL)